Bà bầu 3 tháng đầu nên ăn gì là băn khoăn của rất nhiều bà mẹ mới mang thai. Đây là giai đoạn mà mẹ bầu sẽ phải thay đổi nhiều thói quen sinh hoạt và đặc biệt là ăn uống. Việc lựa chọn thực phẩm tốt cho bà bầu trong giai đoạn này không phải quá khó, đặc biệt là đối với những mẹ bầu chăm tìm hiểu và nấu nướng
Tuy nhiên, cũng có những mẹ chưa có kinh nghiệm trong vấn đề này, do vậy bài viết dưới đây sẽ cung cấp đầy đủ những thông tin hữu ích về các chất dinh dưỡng mà bà bầu cần, thực phẩm nào tốt hay thực đơn mẫu giúp bạn dễ dàng lên kế hoạch chuẩn bị đồ ăn hàng ngày.
Cùng theo dõi trong bài viết “Bà bầu 3 tháng đầu nên ăn gì để tốt nhất cho mẹ và con” dưới đây nhé các mẹ
Vai trò của tăng cường chất dinh dưỡng trong 3 tháng đầu thai kỳ
Bà bầu 3 tháng đầu nên ăn gì để cung cấp đủ dinh dưỡng cho mẹ và con?
Tùy theo tình trạng sức khỏe của mỗi bà bầu trước khi có thai và khi có thai mẹ bầu nên tăng từ 10-12 kg. Số cân nặng này sẽ được phân bổ trong từng thời kỳ cụ thể của thai kỳ, giúp tăng cường sức khỏe mẹ và sự phát triển toàn diện của thai nhi
Trong đó 3 tháng đầu là giai đoạn quan trọng tạo tiền đề cho sự phát triển của thai nhi trong 6 tháng tiếp theo. Bà bầu cần được đánh giá tình trạng dinh dưỡng cẩn thận, theo dõi cân nặng, uống bổ sung sắt, axit folic, đa vi chất theo khuyến nghị của các bác sĩ dinh dưỡng
Bởi nguồn dinh dưỡng chính nuôi dưỡng bào thai là từ mẹ, dinh dưỡng của trẻ phụ thuộc và dinh dưỡng của mẹ nạp vào. Nguồn dinh dưỡng này sẽ theo máu, nuôi dưỡng thai nhi phát triển từng ngày
Cung cấp một lượng dinh dưỡng đủ, đúng sẽ giúp mẹ có sức đề kháng tốt, tránh mắc bệnh, bảo vệ con, khiến con phát triển toàn vẹn.
3 tháng đầu thai nhi cũng là thời gian mà thai nhi bắt đầu hình thành các cơ quan tổ chức chính như tủy sống, não, tim, phổi, gan… nên vai trong của việc tăng cường chất dinh dưỡng thời kỳ này là rất quan trọng
>> Bởi vậy dinh dưỡng hợp lý, khắc phục tối đa tình trạng nghén là điều mẹ bầu cần làm để đạt được mục tiêu tăng 1-2 cân trong 3 tháng đầu mang bầu
Các chất dinh dưỡng thiết yếu cho mẹ và thai nhi 3 tháng đầu
3 tháng đầu người mẹ cần đạt mục tiêu tăng 1-2 kg, đối với bà bầu béo phì thì không khuyến khích tăng cân, tránh những đáng tiếc không đáng có về sau
Thời gian đầu thai kỳ, cơ thể sẽ phải đối mặt với những thay đổi nhất định về sinh lý để thích nghi với việc có em bé. Đây là thời kỳ quan trọng cho sự phát triển của não bộ, hệ thần kinh và các cơ quan quan trọng của thai nhi
Bởi vậy người mẹ không thể cung cấp thiếu chất đạm
- Bổ sung thêm 10-18g protein mỗi ngày
Thực phẩm chứa nhiều chất đạm như thịt, cá, trứng, sữa, các loại đậu đỗ… giúp phát triển các tế bào mô của thai, đồng thời giúp cho tuyến vú và mô tử cung của mẹ phát triển suốt thai kỳ, tăng thể tích tuần hoàn của mẹ.
- Bổ sung ít nhất 15gr sắt mỗi ngày
Sắt có chức năng tăng thể tích máu, phòng ngừa thiếu máu ở mẹ, bởi vậy cần bổ sung đủ sắt thông qua các thực phẩm như thịt, gan, tim, cật, rau xanh và các loại hạt…
- Bổ sung canxi
Canxi giúp hình thành xương, răng cho thai nhi, thai phụ cần chú ý bổ sung canxi trong sữa, trứng, tôm, cua, cá, rau xanh, đậu đỗ…
Canxi giúp hệ thần kinh và đông máu bình thường cho mẹ, hình thành hệ xương khớp, răng vững chắc cho thai nhi
Nếu không đủ canxi trong thời kỳ này, mẹ bầu có thể cảm thấy đau nhức xương, bé bị còi trong bụng mẹ và sinh ra có nguy cơ còi xương.
- Bổ sung axit folic
Acid folic giúp giảm nguy cơ dị tật ống thần kinh cho trẻ, tật nứt đốt sống trong bào thai
Mẹ bầu có thể bổ sung qua thực phẩm như các loại rau màu xanh thẫm như rau muống, cải xanh, súp lơ xanh, cải bó xôi, ngũ cốc hoặc một số loại hạt như vừng, lạc, thịt gia cầm, nội tạng động vật như tim, gan…
Ngoài ra, thai phụ có thể sử dụng viên uống cung cấp axit folic theo chỉ định của bác sĩ tùy vào tình trạng.
- Bổ sung vitamin C, D trong 3 tháng đầu thai kỳ
Bà bầu hoàn toàn có thể tắm nắng sớm để hấp thu vitamin D
Vitamin D góp phần phát triển hệ xương cho thai nhi, hỗ trợ hấp thu canxi tốt hơn.
Vitamin C giúp hỗ trợ phát triển xương sụn, cơ khớp, mạch máu cho bào thai 3 tháng đầu, tạo bánh nhau vững chắc, tăng cường sức đề kháng. Bà bầu có thể ăn các loại rau xanh, trái cây như bưởi, cam, quýt… giàu vitamin C.
Những loại thực phẩm tốt nhất cho mẹ bầu 3 tháng đầu
Để lựa chọn chế độ dinh dưỡng cho bà bầu 3 tháng đầu, bạn chỉ cần lưu ý chọn những thực phẩm chứa đầy đủ các chất cần thiết kể trên. Một số loại thực phẩm mẹ bầu nên ăn khi mang thai 3 tháng đầu dưới đây cũng sẽ là gợi ý tốt cho bạn:
- Thịt đỏ
Thịt bò và thịt lợn nạc là những thực phẩm chứa lượng sắt khổng lồ. Bổ sung những loại thịt đỏ này trong thực đơn ăn uống sẽ giúp bà bầu bổ sung máu và tránh tình trạng thiếu máu.
Ngoài ra trong thịt bò còn có nhiều protein, B6, B12, kẽm và colin rất cần thiết cho sự phát triển của thai nhi, đặc biệt là quá trình phát triển của não bộ
Đặc biệt bà bầu ăn thịt bò còn giúp giữ ổn định lượng đường trong máu, giúp bà bầu có sức đề kháng tốt, tránh bệnh tật, tránh nhiễm khuẩn
Tuy nhiên,
khi ăn thịt bò các bà bầu nên chọn loại thịt bò nạc, và nên ăn điều độ để tránh tình trạng dư thừa cholesterol trong máu. Đồng thời cần tuyệt đối tránh các món làm bằng thịt tái sống hoặc thịt bò khô với gia vị cay nóng
- Thịt gia cầm
Thịt gà chứa lượng chất sắt giúp tạo ra tế bào máu đỏ và giúp cơ thể bà bầu có đủ oxy
Ngoài ra trong thịt gà, thịt vịt còn có hàm lượng canxi, phốtpho, sắt, vitamin A, B1, B2, D, E cũng như các loại acide nicotic rất cao, hơn hẳn các loại thịt khác như thịt bò, thịt dê…
Đây là nguồn năng lượng cần và đủ để bà bầu bồi bổ cơ thể và chăm sóc bé yêu trong bụng. Chính vì thế các bà bầu hoàn toàn yên tâm ăn thịt gà cũng như thịt vịt để bổ sung thêm dưỡng chất cho mẹ và em bé
Một số món ăn bổ dưỡng cho mẹ bầu có thể chế biến từ thịt gà, thịt vịt là: canh gà hầm sen, gà tần thuốc bắc, cháo vịt đậu xanh…
- Rau có màu xanh đậm
Rau lá xanh thẫm nói chung chứa rất nhiều axit folic
Axit Folic là dưỡng chất quan trọng cho ống thần kinh của bé, chống lại khiếm khuyết và dị tật bẩm sinh ở trẻ, ngăn ngừa sự mệt mỏi khi mang thai.
Bà bầu cần bổ sung axit folic ngày từ trước khi mang thai và đặc biệt 3 tháng đầu thai kỳ
Một số loại rau xanh đậm bà bầu cần bổ sung vào danh sách thực đơn hàng ngày của mình là rau bina, rau diếp cá, rau cải xoăn và súp lơ xanh…
- Trứng
Trứng là thực phẩm rất dồi dào protein. Ngoài protein, trong trứng chứa nhiều canxi, vitamin D, Omega- 3,… rất tốt cho sự phát triển xương, thị giác và trí não của thai nhi.
Một nghiên cứu khoa học cho biết, ăn trứng gà đầy đủ khi mang thai giúp thai nhi có làn da trắng hồng. Một quả trứng gà (hoặc vịt) cung cấp khoảng 13 vitamin và khoáng chất cho cơ thể
- Cá hồi
Cá hồi là một trong những loại cá an toàn và rất giàu chất dinh dưỡng cho bà bầu trong thai kỳ, nhất là 3 tháng đầu.
Trong cá hồi có chứa axít béo không no DHA, rất tốt cho sự phát triển trí não của thai nhi
Bên cạnh đó, trong cá hồi còn chứa rất nhiều chất dinh dưỡng như: vitamin D, vitamin B12, vitamin B, vitamin A, vitamin B6; các nguyên tố vi chất như canxi, kali, sắt, phốt pho, kẽm, đồng, magie và nhóm axit amin như: thiamin, niacin, riboflavin, pantothenic
- Măng tây
Măng tây được xem là loại rau thần dược bởi măng tây chứa rất nhiều chất dinh dưỡng tốt cho sức khỏe bà bầu và thai nhi, tiêu biểu là chất xơ, đạm, glucid, các vitammin K, C, A, pyridoxine (B6), riboflavin (B2), thiamin (B1)…
- Các loại hạt
Hạnh nhân, hạt bí, hướng dương, óc chó, đậu phộng… là những thực phẩm dồi dào chất sắt giúp ngăn ngừa tình trạng thiếu máu ở bà bầu khi mang thai.
Ngoài ra các loại hạt này cũng chứa nhiều a-xít béo omega-3 rất tốt cho sự phát triển não bộ của thai nhi trong giai đoạn 3 tháng đầu. Vì vậy bà bầu đừng bỏ qua các loại hạt kể trên nhé.
- Họ hàng nhà đậu
Các loại đậu như đậu xanh, đậu đỏ, đậu đen, đậu trắng… là sự lựa chọn tốt cho bà bầu.
Hầu hết các loại đậu này đều chứa protein, chất béo, khoáng chất. Ngoài ra còn chứa canxi, sắt, kẽm, beta carotin, vitamin B1, B2, B1 rất cần thiết cho mẹ và thai nhi
- Sữa và các chế phẩm từ sữa
Trong sữa và các chế phẩm từ sữa rất dồi dào canxi, đây là dưỡng chất vô cùng quan trọng giúp xương, răng và cơ bắp của thai nhi phát triển tốt nhất. Bổ sung đủ canxi cũng ngăn ngừa nguy cơ loãng xương ở bà bầu trong và sau khi sinh.
Một chế phẩm từ sữa là sữa chua cũng rất có ích cho bà bầu. Các loại vi khuẩn có lợi trong sữa chua giúp bà bầu chống lại các vi khuẩn có hại gây bệnh nhiễm trùng, giúp tăng cường khả năng miễn dịch và hấp thụ các chất dinh dưỡng trong cơ thể trở lên dễ dàng hơn
- Các loại quả giàu vitamin C
Các loại quả như cam, chanh, quýt, bưởi, mận, xoài…
Không chỉ có tác dụng làm sạch miệng, kích thích khẩu vị của bà bầu, mà trong các loại hoa quả này còn chứa rất nhiều vitamin và khoáng chất tự nhiên
Điển hình là vitamin A, C, thiamin, niacin, canxi, folate, phốt pho, magiê, đồng, mangan, axit panthothenic, vitamin B6, riboflavin… giúp tăng cường mạch máu, ngăn ngừa xuất huyết bên trong
Đồng thời có vai trò lớn trong việc duy trì huyết áp ổn định khi mang thai, phòng ngừa cảm lạnh, tăng cường sức đề kháng cho mẹ bầu rất hiệu quả. Đây cũng là những loại trái cây rất phổ biến và được hầu hết các bà bầu yêu thích vì mùi vị chua ngọt rất thích hợp trong thời kỳ mang thai 3 tháng đầu này
Thực đơn mẫu cho bà bầu 3 tháng đầu dễ dàng áp dụng
Bà bầu 3 tháng đầu nên ăn gì để đủ chất? Các mẹ hãy tham khảo thực đơn mẫu sau nhé!
| Thời gian | Mẫu thực đơn 1 | Mẫu thực đơn 2 | Mẫu thực đơn 3 |
| Sáng 7h | Bánh giầy nhân đậu to + Sapoche (Hồng xiêm) + viên thuốc vitamin tổng hợp
Thành phần: Bánh giầy nhân đậu to: 1 cái # 150g + Sapoche: 1 trái + 1 viên thuốc elevit cho bà bầu. |
Xôi chả dưa chuột chua ngọt + sữa
Thành phần: xôi gạo nếp: #100g + Chả quế: 50g + Dưa chuột: 1/2 trái (#100g). |
Bánh mỳ kẹp trứng + Sữa
Thành phần: Bánh mỳ : 1 ổ/ chiếc (100 – 150g) + Giò lụa: 1 miếng (50g) + Trứng gà: 1 quả + Dưa chuột: 1 quả (200g) + 1 ly sữa Optimum Mama Gold + 1 viên thuốc elevit cho bà bầu. |
| Bữa phụ 9h30 | Chuối + sữa
Thành phần: Chuối tiêu: 1 trái 100g + 1 ly sữa Optimum Mama Gold |
Cháo + nho ngọt
Thành phần: Cháo: 1 bát to + tim lợn: #50g + Cật lơn: #50g + nho ngọt: 7 quả. |
Ngô/bắp luộc + Bưởi.
Thành phần: 1 trái bắp/ ngô luộc: + Bưởi: 3 múi vừa (# 200g). |
| Bữa trưa 12h | Cơm + chả mực + lòng gà xào mướp + canh rau cải nấy cá rô đồng + Chôm chôm.
Thành phần: Cơm gạo tẻ: 2 chém cơm vừa + mực: 150g + Lòng gà: cả bộ: #100g + Cá rô đồng: # 50g + Mướp: #100g + chôm chôm: 4 trái. |
Cơm + cá diêu hồng chiên xốt cà + Nấm hương tươi xào ngồng cải + Canh sườn nâu.
Thành phần: Cơm: 2 chén + Nấm hương tươi: # 50g + Ngồng cải: # 100g + cà chua: 1 trái |
Cơm + Tôm rang + Thịt gà kho gừng + Canh mướp nấu.
Thành phần: Cơm: 2 chén + Tôm rang: 10 con tôm đồng to (# 50g) + Thịt gà kho gừng: #100g (3 miếng bằng bao diêm) + Canh mướp: 1 bát (#150g rau) |
| Bữa phụ 15h | Khoai lang+ sinh tố cà rốt.
Thành phần: khoai lang: 1 củ (# 100g) + cà rốt: 200g |
5 trái vải + 1 ly sữa Optimum Mama Gold | Bánh bao + sữa
Thành phần: Bánh bao: #50g (1 cái bánh bao) + 1 ly sữa Optimum Mama Gold |
| Bữa tối 18h | Cơm + thịt bò xào cần tỏi + Trứng gà luộc + thịt lợn chiên xù + rau muốn xào tỏi + Nước canh.
Thành phần: Trứng gà ta: 2 quả + Thịt lợn: # 50g + Rau muống: 100g thịt bò: 100g; rau Cần: 200g |
Cơm + tôm chiên giòn + Nhộng rang lá chanh + Canh ngao nấu dọc mùng. Chuối.
Thành phần: Cơm: 2 chém + tôm biển: 3 con to (# 50g) + Nhộng: 50g. Ngao: 50g thịt ngao. Dọc mùng: 200g + Cà chua: 1 trái+ chuối tiêu: 1 quả: 60g |
Cơm + Thịt chân giò luộc + đậu phụ chiên giòn + Canh rau ngót thị bằm + Chuối tiêu
Thành phần: Cơm: 2 chém cơm + Thịt chân giò heo/lợn: # 100g (10 miếng) + đậu phụ: 100g + canh rau ngót thịt bằm: 100g rau ngót + 50g thịt bằm + Chuối tiêu. |
| Bữa phụ 20h | Bánh mì pa-tê + chả + Sữa.
Thành phần: pa-tê: 2 muỗng canh + chả lợn: 2 lát + 1 ly sữa Optimum Mama Gold |
Nộm thịt bò khô su hào cà rốt sữa.
Thành phần: Thịt bò khô: + Su hào + cà rốt bào sợi: 100 g + 1 ly sữa Optimum Mama Gold |
Xúc xích + Táo tây.
Thành phần: xúc xích: 1 chiếc (25g) + táo tây: 1/2 trái (50g) |
*Lưu ý: Bảng trên chỉ mang tính chất tham khảo. Các mẹ có thể linh hoat sao cho phù hợp nhất với nhu cầu và cơ thể mình nhé!
Lưu ý về dinh dưỡng cho mẹ bầu 3 tháng đầu
Bên cạnh việc biết chế độ dinh dưỡng đúng đủ cho bà bầu 3 tháng bầu, thì cần chú ý thêm một số điều trong dinh dưỡng thời gian này. Cụ thể:
– Chia 3 bữa chính thành 6 bữa nhỏ
– Lựa chọn các thực phẩm dễ ăn, dễ tiêu hóa, ăn tinh bột kết hợp protein từ thịt, kết hợp uống sữa ít béo, ít đường vào các buổi sáng tối, hoặc ác chế phẩm từ sữa
– Uống nước giữa các bữa ăn để tiêu hóa tốt hơn, không nên uống nước trong bữa ăn
– Tránh thực phẩm khó tiêu, nhiều chất béo để hạn chế tình trạng nghén
– Bổ sung các thực phẩm giàu axit folic tự nhiên từ rau màu xanh đậm, ngũ cốc nguyên hạt, các loại đậu…
– Các mẹ có thể bổ sung thêm thuốc bổ bà bầu để bổ sung đầy đủ nhất dinh dưỡng mà bữa ăn bình thường thiếu hụt
Elevit là thuốc bổ bà bầu được ưa chuộng nhất hiện nay
– Tuyệt đối không ăn các thực phẩm chưa nấu chín, tái, trứng sống…
– Ăn nhẹ các bữa giàu cacbonhydrat khoảng 15-20 phút trước khi ra khỏi giường như bánh quy mặn, các loại hạt, ngũ cốc, trái cây sấy khô ít đường.
– Giảm các loại đồ ăn vặt nhiều calo, ít dinh dưỡng như đồ ngọt, đồ ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn
– Uống ít nhất 8 cốc nước mỗi ngày, hoặc bổ sung thêm từ trái cây tươi, canh, súp trong các bữa ăn
Một chế độ thực đơn cho bà bầu 3 tháng đầu đúng đủ là điều không thể thiếu trong cẩm nang làm mẹ của bất cứ bà mẹ tương lai nào
Hy vọng với những thông tin trên, các mẹ đã có câu trả lời cho ” Bà bầu 3 tháng đầu nên ăn gì“. Chúc các mẹ có một thai kỳ khỏe mạnh
Nguồn: Tổng hợp
