Gốc tự do được hình thành trong quá trình hoạt động sinh sống của cơ thể. Chúng không thể thiếu đối với cơ thể người. Tuy nhiên chúng lại gây hại cho chúng ta. Vậy gốc tự do là gì? Chúng gây nên hậu quả như thế nào?
Gốc tự do là gì?
Gốc tự do là phân tử, ion hay một nguyên tử có số một electron hay có số electron lẻ nên thường không ổn định dễ dàng phản ứng với các phân tử khác trong tế bào.
Gốc tự do giữ vai trò thiết yếu đối với hệ thống sinh học ở người. Chúng có thể mang điện tích âm hoặc dương hoặc không mang điện tích. Các gốc tự do này được hình thành từ hai nguồn:
- Nguồn nội sinh: do quá trình hoạt động thường xuyên của chuỗi hô hấp tế bào. Khi đó diễn ra quá trình chuyển đổi năng lượng phục vụ sự sống của tế bào. Năng lượng chuyển đổi chủ yếu từ carbohydrate.
- Nguồn ngoại sinh: do một số yếu tố như phản ứng viêm, căng thẳng mệt mỏi, hút thuốc lá,…
Các gốc tự do này bởi có hoạt tính mạnh nên rất dễ gây tổn thương tế bào nếu chúng tăng mạnh. Từ đó gia tăng nguy cơ mắc bệnh ở người.
Tác hại của gốc tự do đối với cơ thể là gì?
Gốc tự do có phản ứng rất nhạy đối với thành phần tế bào. Từ đó, nó gây ra các hoạt động cho tế bào, phá hủy và làm tổn thương tế bào. Đồng thời cũng đẩy nhanh quá trình lão hóa tự nhiên ở người. Theo các nghiên cứu cho thấy gốc tự do có liên quan đến sự hình thành một số bệnh lý như sau:
- Bệnh lý về thần kinh: các chứng mất trí nhớ, bệnh parkinson,…
- Tắc động mạch ở tim
- Rối loạn hệ miễn dịch: viêm khớp dạng thấp, lupus ban đỏ,…
- Gốc tự do là nguyên nhân dẫn đến đột biến gen, nó tấn công ADN và tấn công các tổ chức màng. Khi đó gia tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư hoặc nếu đã có nền bệnh ung thư thì sẽ khiến bệnh nặng hơn.
- Các bệnh về mắt: đục thủy tinh thể, thoái hóa điểm vàng,…
- Lão hóa sớm: khiến con người có thay đổi về ngoại hình, da xấu đi, tóc rụng nhiều và móng tay yếu.
- Tác động xấu đến bệnh đái tháo đường ở người cao tuổi.
Mặc dù có phần lớn tác hại tiêu cực. Thế nhưng, nó vẫn là nhân tố quan trọng đối với cơ thể. Vì có ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình tổng hợp và phân hủy trong khi chuyển hóa tế bào. Vậy làm thế nào để hạn chế các gốc tự do gây hại này?
Ngăn ngừa tác hại của gốc tự do như thế nào?
Giảm bớt căng thẳng, mệt mỏi
Căng thẳng mệt mỏi trong cuộc sống về cả thể chất hay tinh thần đều rất khó tránh. Tuy nhiên, chúng ta có thể tự mình giảm bớt áp lực cho chính bản thân bằng những cách thức riêng.
Đơn giản như tập thể dục, ngồi thiền, tập yoga. Ngoài ra, bạn cũng cần xây dựng chế độ sinh hoạt hợp lý, ăn uống đầy đủ dinh dưỡng. Có thể thêm một số cách thư giãn như đọc sách, nghe nhạc. Những thói quen này sẽ giúp bạn bớt stress hơn, từ đó giảm độ tổn thương tế bào do stress oxy trong cơ thể.
Giảm yếu tố tăng sinh gốc tự do
Như đã nói ở trên, gốc tự do không chỉ hình thành từ quá trình chuyển hóa tế bào mà nó còn đến từ các yếu tố ngoại sinh khác. Vì thế hãy hạn chế tối đa tác động của các yếu tố này. Tránh xa khói thuốc, hạn chế tiếp xúc với khói bụi ô nhiễm, giảm căng thẳng stress,… Từ đó giúp cơ thể giảm tối đa lượng gốc tự do gây hại.
Sử dụng tinh chất thiên nhiên trung hòa gốc tự do
Trong thời gian gần đây, một số nhà khoa học Mỹ đã chiết xuất thành công chống chống gốc tự do. Có thành phần hoàn toàn từ thiên nhiên. Chúng hạn chế tổn thương thành mạch, máu lưu thông lên não hiệu quả hơn, giảm các triệu chứng hoa mắt chóng mặt, yếu liệt nửa người.
Chưa hết, các chất chống tự do từ thiên nhiên này còn bảo vệ tế bào thần kinh, cải thiện trí nhớ, giảm căng thẳng hiệu quả. Nổi bật là hai chất: Anthocyanin, Pterostilbene.
Sử dụng chất chống oxy hóa
Chất chống oxy hóa sẽ giữ các gốc tự do ở trong tầm kiểm soát. Những phân tử này sẽ ngăn chặn các gốc tự do thực hiện quá trình lấy electron và gây tổn thương tế bào. Các chất này bao gồm: beta-carotene, carotenoids khác, lutein , resveratrol, vitamin C, vitamin E, lycopene và phytonutrients.
Có thể chúng ta có thể sản sinh ra chất chống oxy hóa. Tuy nhiên thì nó không đủ. Bạn nên bổ sung phần còn thiếu ấy thông qua chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng. Sử dụng các loại quả, rau củ. Điển hình là những loại rau củ đa dạng màu sắc, quả mọng hoặc trà xanh.
Bên cạnh đó bạn cũng có thể cân nhắc sử dụng thực phẩm bổ sung Coenzyme Q10 Healthy Care – thực phẩm chức năng bổ sung chất chống oxy hóa cho cơ thể. Sản phẩm này sẽ hoàn thành công cuộc lấp đầy những khoảng trống thiếu hụt chất chống oxy hóa cho cơ thể và hoạt động của tế bào.
Bài viết trên để trả lời cho câu hỏi gốc tự do là gì và giải đáp về tác hại cũng như cách phòng tránh để các gốc này gây hại. Rất mong lượng thông tin trên là hữu ích. Hãy theo dõi chúng tôi ở những bài viết tiếp theo để biết thêm nhiều thông tin thú vị nhé
